Eén van de achtentwintig prachtige stadjes in Umbria

De mooiste plaatsjes in Italië staan op de lijst I Borghi più belli d’Italia waaronder Nocera Umbra, dat we vandaag bezochten. In september vijfentwintig jaar geleden werd het verwoest door een hevige aardbeving . Dezelfde die ook Assisi trof. De grote schade aan de basiliek van sint Franciscus was binnen drie jaar weer hersteld, in Nocera Umbra is de restauratie nu pas op een haar na, voltooid.

Terwijl we zo rondkeken werden we aangesproken door een bewoner die dacht dat we Fransen waren. We hadden een leuk gesprek met de man, aanvankelijk in het Frans (voor zover we dat nog spreken) maar het bleek een Italiaan te zijn. De man ontkende overigens een Italiaan te zijn, hij kwam uit Rome zei hij trots. Hij had een huisje van zijn oma geërfd en woonde nu op twee locaties. Hoewel het plaatsje prachtig is gerestaureerd, deed het een beetje zielloos aan, de mensen zijn na de beving in de omgeving gaan wonen en lijken weinig aanstalten te maken terug te keren.

Het uitzicht vanuit deze hooggelegen plaats is prachtig en de pizzapuntjes waren smakelijk. Die kochten we bij een bakkerijtje en aten ze op, zittend op een bank op dit lieflijke plein. Daarna voerden we, nog steeds op dat bankje, ons wekelijks beeldbelgesprek met de overzeese familie. Rond drie uur waren we weer thuis en trokken nog even de werkkleding aan. Zo’n mooie dag met geweldig weer, mag niet onbenut blijven voor de klus die ons morgen wacht.

Knoop dat maar in je oren

De toekomst behoort toe aan degenen die in de schoonheid van hun dromen geloven. Dat zijn de wijze woorden van Eleanor Roosevelt en ik zag deze tekst in Mugnano. Het is een gedachte die indruk maakt en ik wil de klemtoon graag op het woord schoonheid leggen want er zijn te veel mensen met boze plannen en dromen momenteel.

Opvallend was ook het een aantal witte fietsen met een plantenbak achterop. Doet mij meteen denken aan het witte fietsenplan van de Provo beweging in het Amsterdam van de zestiger jaren. Het kwam toen niet echt van de grond maar het idee is inmiddels wereldwijd overgenomen en we zien volop leenscooters en fietsen in heel veel steden. Waarom er witte fietsen in Mugnano staan weet ik niet, maar vrolijk is het wel.

Albert Einstein zei: Wie zegt dat het onmogelijk is, moet degene die het doet, niet lastig vallen. Ook al een mooie doordenker net als de kreet van Henri Ford: Mijn beste vriend is degene die het beste in me naar boven weet te halen. En zo bleek dit plaatsje in de buurt van het meer van Trasimeno vol met wijsheden, muurschilderingen en witte fietsen te staan. Waarin een kleine plaats toch groot kan zijn.

Weer wat afgevinkt

De auto stond strak tegen dit hek aan geparkeerd om de doorgang vrij te houden. De wijnboer kon vanmorgen bij de belastingdienst zijn document ophalen dat nodig is om bankzaken te regelen. Ik bleef in de auto zitten om in geval van nood de auto weg te kunnen zetten. Binnen een kwartiertje stond hij weer buiten, mét document. Dat viel dus mee. Het viel nog níet mee om via de smalle straatjes weer weg te komen. Wat ons altijd weer opvalt is dat automobilisten hun richtingaanwijzers nauwelijks gebruiken. Vanmorgen leverde dat weer enorm onhandig gemanoevreer op dat voorkomen had kunnen worden als er richting was aangegeven. Enfin, we hebben wat we nodig hebben inclusief de weekendboodschappen en wat verse lavendelplanten. Nou nog een paar dagen droog weer want het is hier de laatste dagen bar en boos.

Collegiaal overleg

De wijnboer heeft gisteren de witte wijn geheveld. Vóór hij daaraan begint neemt ie nog wat testjes af en proeft. Ikzelf besteedde de ochtend aan de najaarsopruimronde. Ik keek weer eens kritisch rond of er spullen weg kunnen en ja hoor, er kan best veel weg, waaronder een oude tweepersoonstent die -ook bij uitvoerige navraag- niemand meer wil hebben.

Rond het middaguur gingen we op weg naar M&M die in de buurregio Le Marche wonen. Een prachtig landschap waarboven deze dagen ook forse buien hangen, maar dat deert ons niet. We gingen eens kijken hoe het met hun eerste grote oogst gaat. Wijnboer M controleert de watersloten en kan waarschijnlijk volgende week ook gaan hevelen. We aten na deze inspectie een heerlijk maal waarvan paddenstoelenrisotto het hoofdbestanddeel vormde. Passend bij de tijd van het jaar en heel smakelijk.

Op de terugrit stopten we nog even om wat wijngaarden op de foto te kunnen zetten. Vendite diretta staat er langs de weg; je kunt bij deze wijnhuizen rechtstreeks wijn kopen. Ik hoef hier niet uit te leggen dat we in onze eigen behoefte voorzien.

Museumstadje

Toen we neerstreken in Mugnano om de muurschilderingen te bekijken begonnen we met een koffietje op een terras. Dit was het uitzicht. Ik hou wel van verval. We rekenden €2,30 af voor een espresso en een cappuccino. De barman gaf een me een boekje met de route voorzien van tekst en uitleg in het Italiaans en het Engels. Het is gratis, zei hij erbij.

In 1983 werden op initiatief van de lokale kunstenaar Benito Biselli de eerste muurschilderingen aangebracht om zijn dorp op deze manier nieuw leven in te blazen. Inmiddels zijn er 49 te bewonderen. Vaak hoog aan de muren in de smalle steegjes van dit plaatsje met nog geen duizend inwoners.

Reflectie in de tuin, heet deze voorstellig. Het sprak me direct aan. Daar boven zien we de graanopstand die in Mugnano woedde tijdens de eerste Wereld Oorlog en in tegels de skyline van het stadje in de 16e eeuw. De dansers hier onder stralen kracht en vitaliteit uit. Er onder staat nog een witte fiets, waarvan we er meerdere zijn tegen gekomen gedurende onze kleine wandeling. Daarover ben ik geen informatie tegen gekomen maar hoop er nog op terug te komen.

In feite loop je door een museum waar achter de muren gewoon mensen wonen. Dat we hier nooit eerder van geweten hebben, verbaast ons in hoge mate. Met dank aan onze vrienden voor deze tip.

Dagje weg van het erf

Een dagje weg levert al snel een wat gevarieerder beeld op dan al die wijnverhalen van de laatste periode. Vlakbij Perugia ligt het plaatsje Mugnano. Het geniet enige bekendheid vanwege zijn muurschilderingen maar wij waren er tot voor gisteren nog nooit geweest.

Het historische centrum van hoe het ooit was, is fraai afgebeeld op een muur van het centrale pleintje waar je ook nog een piepklein stukje van een van de ‘muri dipinti’ ziet. Maar ja, wat doe ik als ik zomaar door een vreemd stadje loop? Ik fotografeer zo’n beetje de hele omgeving.

Deze oude dame zat gedurende ons totale bezoek aan dit plaatsje, ongeveer een uur, op het zelfde bankje. Ik heb de foto moeten vergroten dat komt de scherpte niet ten goede maar maakt het wel schilderachtig, vind ik. We eindigden aan het Trasimenomeer waar de wijnboer zit te genieten van de zon. De komende dagen gaat het regenen en dat is prima. Laat ik dan wat muurschilderingen en ander moois zien.

Overstromingen

Toen we woensdag in Cagli de markt bezochten, schoot ik luk raak wat foto’s van vrolijke vensterbanken, mooie deuren en andere schilderachtige dingetjes. Ook deze eenvoudige muurschildering die waarschijnlijk is aangezet in wat afgebrokkeld pleisterwerk waar al bijna een gezichtje in te herkennen viel. Nu er in de buurt zo’n verschrikkelijke overstroming heeft plaatsgevonden, kijk ik er ineens heel anders naar. Veel dodelijke slachtoffers en vermisten, waaronder twee kinderen. Ik zie plots een kind dat onder water dreigt te raken. Ik denk aan al het leed hier zo dichtbij en ben er stil van.

Werkoverleg en samenwerking

Misschien wel een beetje aangestoken door het enthousiasme van de wijnboer en het resultaat van vorig jaar toen een deel van hun rode druiven bij de onze terecht kwamen? Hoe dan ook mijn nichtje en haar Italiaanse man (ik noem ze maar even voor het gemak M&M) hebben het plan opgevat om dit jaar ook zelf wijn te gaan maken.

Er is in hun familie nog ergens een zeer verwaarloosde wijngaard, zou daar nog wat van te oogsten zijn? De wijnboer nam zijn refractiemeter mee en bekeek het suikergehalte en het daaraan gekoppelde alcoholpercentage en constateerde dat er zeker en nu al te oogsten valt.

Op diverse plekken, tegen oude schuurtjes en achter het huis, overal waren mooie en minder mooie trossen te zien. We hebben onze ogen uitgekeken. Het doet pijn om te zien dat de huidige eigenaren de moed en de leeftijd niet meer hebben om de boel bij te houden. Maar wie weet komt er verandering als M&M zich er over gaan ontfermen. Mijn wijnboer wil ze graag van advies dienen. En hoe sluit je zo’n informatief ochtendje af in Italië?

Vlees noch vis

We verschoven onze vaste marktdag van de dinsdag in Gubbio naar de woensdag in Cagli; een plaatsje vlak over de grens van Umbria. Op het centrale plein, waar ook het gemeentehuis is, begonnen we aan onze slingerdeslang door het centrum. Het aantal kramen is minder dan in onze eigen stad, de route wat langer en ook wat onoverzichtelijk.

Verbeelden we het ons of staan er minder kramen dan andere jaren? Bij de oorspronkelijke markthal was het hek gesloten, de vis – en vleeshandelaars die er voorgaande jaren stonden, handelen nu vanuit een gekoelde auto. Veel hygiënischer maar minder authentiek.

Op een kilootje perziken na, kochten we er niets, we konden onze draai er duidelijk niet vinden. Dat wordt dus volgende week weer gewoon Gubbio. Tenminste…als we dan niet aan het plukken slaan.

Sterrenhemels, vergezichten en zeemannen

Vanuit de bebouwing van het enige plaatsje op Schiermonnikoog ben je op de fiets binnen vijf minuten mét tegenwind bij het wad. Daar vandaan terugkijkend zie je een zendmast en de watertoren (klik op de foto voor een vergroting) als oriëntatiepunten.

De vrouw en wij kijken hier richting de jachthaven. De hond snuffelt liever wat rond. Een eindje verder zien we de veerboot naderen. Die veerdienst is trouwens verbluffend efficiënt georganiseerd. Daar zou ik nog hele verhalen over kunnen schrijven en misschien komt dat er nog van.

Die twee fietsen onderaan de waddendijk zijn de onze. We stappen weer op en gaan terug naar het hotel waar ’s avonds vlak voor onze kamer een shantykoor optreedt onder de sterrenhemel. Dertig eilanders zingen daar zeemansliedjes en wij deinen vrolijk mee.

foto van het www