De auto stond strak tegen dit hek aan geparkeerd om de doorgang vrij te houden. De wijnboer kon vanmorgen bij de belastingdienst zijn document ophalen dat nodig is om bankzaken te regelen. Ik bleef in de auto zitten om in geval van nood de auto weg te kunnen zetten. Binnen een kwartiertje stond hij weer buiten, mét document. Dat viel dus mee. Het viel nog níet mee om via de smalle straatjes weer weg te komen. Wat ons altijd weer opvalt is dat automobilisten hun richtingaanwijzers nauwelijks gebruiken. Vanmorgen leverde dat weer enorm onhandig gemanoevreer op dat voorkomen had kunnen worden als er richting was aangegeven. Enfin, we hebben wat we nodig hebben inclusief de weekendboodschappen en wat verse lavendelplanten. Nou nog een paar dagen droog weer want het is hier de laatste dagen bar en boos.
De wijnboer heeft gisteren de witte wijn geheveld. Vóór hij daaraan begint neemt ie nog wat testjes af en proeft. Ikzelf besteedde de ochtend aan de najaarsopruimronde. Ik keek weer eens kritisch rond of er spullen weg kunnen en ja hoor, er kan best veel weg, waaronder een oude tweepersoonstent die -ook bij uitvoerige navraag- niemand meer wil hebben.
Rond het middaguur gingen we op weg naar M&M die in de buurregio Le Marche wonen. Een prachtig landschap waarboven deze dagen ook forse buien hangen, maar dat deert ons niet. We gingen eens kijken hoe het met hun eerste grote oogst gaat. Wijnboer M controleert de watersloten en kan waarschijnlijk volgende week ook gaan hevelen. We aten na deze inspectie een heerlijk maal waarvan paddenstoelenrisotto het hoofdbestanddeel vormde. Passend bij de tijd van het jaar en heel smakelijk.
Op de terugrit stopten we nog even om wat wijngaarden op de foto te kunnen zetten. Vendite diretta staat er langs de weg; je kunt bij deze wijnhuizen rechtstreeks wijn kopen. Ik hoef hier niet uit te leggen dat we in onze eigen behoefte voorzien.
Ze zijn nogal invloedrijk geweest, de Graaf van Montefeltro en zijn echtgenote Battista Sforza. Je komt hun portretten, geschilderd door Pierro della Francesca, hier in de buurt voortdurend tegen. De graaf verloor ooit in de strijd zijn rechter oog en is altijd en profiel afgebeeld. Zoals het Melkmeisje en het Meisje met de parel van Vermeer vaak al dan niet gestileerd worden ingezet in reclames, zo worden ook de graaf en zijn gemalin voortdurend gebruikt bij activiteiten die iets Middeleeuws moeten uitstralen. Ik had ze nog nooit in deze vorm voorbij zien komen. Leuk! Op deze manier kunnen ze wat mij betreft wel weer een tijdje mee.
Ergens onder aan de berg had ik zulke leuke bessen zien staan. De wijnboer klom uit de auto, sprong over een greppel, constateerde dat ie er echt een snoeischaar voor nodig had en gleed toen onderuit de greppel in. ‘Ik mankeer niets’, haastte hij zich te zeggen toen ik ook snel de auto uitklom. Hij mankeerde inderdaad gelukkig niets maar zijn schoenzool lag wel los. Bij een volgende rit naar beneden was het juiste knipmateriaal voorhanden. Onder het motto ‘aan een boom zo vol geladen’ werden er wat takken weggehaald en stapte de wijnboer ongehavend weer in. Tja, als het dan toch herfst moet worden, dan maar zó! De schoenzool is inmiddels gelijmd.
Toen we neerstreken in Mugnano om de muurschilderingen te bekijken begonnen we met een koffietje op een terras. Dit was het uitzicht. Ik hou wel van verval. We rekenden €2,30 af voor een espresso en een cappuccino. De barman gaf een me een boekje met de route voorzien van tekst en uitleg in het Italiaans en het Engels. Het is gratis, zei hij erbij.
In 1983 werden op initiatief van de lokale kunstenaar Benito Biselli de eerste muurschilderingen aangebracht om zijn dorp op deze manier nieuw leven in te blazen. Inmiddels zijn er 49 te bewonderen. Vaak hoog aan de muren in de smalle steegjes van dit plaatsje met nog geen duizend inwoners.
Reflectie in de tuin, heet deze voorstellig. Het sprak me direct aan. Daar boven zien we de graanopstand die in Mugnano woedde tijdens de eerste Wereld Oorlog en in tegels de skyline van het stadje in de 16e eeuw. De dansers hier onder stralen kracht en vitaliteit uit. Er onder staat nog een witte fiets, waarvan we er meerdere zijn tegen gekomen gedurende onze kleine wandeling. Daarover ben ik geen informatie tegen gekomen maar hoop er nog op terug te komen.
In feite loop je door een museum waar achter de muren gewoon mensen wonen. Dat we hier nooit eerder van geweten hebben, verbaast ons in hoge mate. Met dank aan onze vrienden voor deze tip.
Toen kleinzoon Lucas en zijn vriendinnetje hier van de zomer logeerden, kwamen we ook te praten over hun school en docent Nederlands. Lucas noemde diens naam, een heel aparte naam. De wijnboer reageerde met: ‘hé, ik had een jeugdvriendje met dezelfde naam. Misschien is het wel zijn zoon.’ ‘Nee, die docent is al oud’, kregen we te horen. De wijnboer stoof naar boven en kwam met deze foto terug, die hij hier heel toevallig bewaart.
Nu het schooljaar weer van start is, appte Lucas deze foto naar zijn docent en daar kwam de volgende reactie op:
Ha Lucas,
Of dit een belletje doet rinkelen? Ontzettend leuk om deze jeugdfoto weer tegen te komen, man(ik heb weinig jeugdfoto’s van mezelf). Ik weet nog precies waar dit was en met wie het was en ik herinner me zelfs wie deze foto genomen heeft. Het was een wildvreemde mevrouw die het blijkbaar zo leuk vond een foto van deze twee speelkameraadjes te nemen om er vervolgens voor te zorgen dat de foto ook nog in het bezit kwam van deze twee fotomodellen. Dit ben ik met mijn vriendje Adrie le Noble uit de Ligusterstraat. Adrie en ik speelden heel veel samen cowboy en indiaantje (vanwege de wokecultuur is dat nu uit den boze). Regelmatig trokken wij er samen op uit om ons spel te spelen. Ik heb er zeer goede herinneringen aan. Maar nu is mijn vraag hoe kom jij aan deze foto, hoewel de associatie met de naam Le Noble al het een en ander verklaart. Wat is jouw relatie met mijn toenmalige speelkameraadje Adrie? Ik zou het leuk vinden eens herinneringen samen met hem op te halen als dat mogelijk is. Laat het me maar weten (wat is de wereld eigenlijk klein, hè?)Met vriendelijke groet, H.K.
Inmiddels hebben de oude speelkameraadjes emailcontact met elkaar gehad en zullen de cowboy en de indiaan elkaar de komende winter weer ontmoeten.
Een dagje weg levert al snel een wat gevarieerder beeld op dan al die wijnverhalen van de laatste periode. Vlakbij Perugia ligt het plaatsje Mugnano. Het geniet enige bekendheid vanwege zijn muurschilderingen maar wij waren er tot voor gisteren nog nooit geweest.
Het historische centrum van hoe het ooit was, is fraai afgebeeld op een muur van het centrale pleintje waar je ook nog een piepklein stukje van een van de ‘muri dipinti’ ziet. Maar ja, wat doe ik als ik zomaar door een vreemd stadje loop? Ik fotografeer zo’n beetje de hele omgeving.
Deze oude dame zat gedurende ons totale bezoek aan dit plaatsje, ongeveer een uur, op het zelfde bankje. Ik heb de foto moeten vergroten dat komt de scherpte niet ten goede maar maakt het wel schilderachtig, vind ik. We eindigden aan het Trasimenomeer waar de wijnboer zit te genieten van de zon. De komende dagen gaat het regenen en dat is prima. Laat ik dan wat muurschilderingen en ander moois zien.
Nog een dag of twee, schat de wijnboer, en dan is het fermentatieproces wel gestopt van de witte wijn. Het gepruttel in de watersloten neemt namelijk langzaam of. Daarna wordt er geheveld en kan de wijn aan zijn rustperiode beginnen.
In de ton met rode druiven begint de gisting langzaam op gang te komen. Vier keer per dag moet er nu worden ‘geroerd’ en er wordt geroken natuurlijk. Het is allemaal levende materie en vereist in dit stadium ook alle zorg, die met liefde wordt uitgevoerd.
Er waren nog negenhonderd beschermzakjes op te ruimen. Dat zijn de klusjes die ik graag voor mijn rekening neem. Zittend in de zon schudde ik waar nodig er wat insecten uit (ook hier dus levende materie) streek ze met de hand weer glad en borg ze op in de dozen. Zo zetten we dagelijks stapjes in het proces van wijn maken.
Mijn taak bestond uit het weghalen van de beschermzakjes waarna de wijnboer er achteraan kwam met de kniptang, de trossen inspecteerde om ze daarna behoedzaam in de bak te laten vallen. Op de bovenste foto zijn het een beetje armentierige trosjes maar het licht scheen er zo mooi doorheen. Kijk, deze ziet er beter uit.
Nog nooit eerder hebben we zo vroeg in het jaar de rode druiven geoogst. Maar gisteren was het dus zover. Nog niet eerder ook hadden we zovéél, ongeveer zestig kilo. En werd nog eens met zo’n zelfde hoeveelheid aangevuld uit de oogst van M&M, onze nicht en haar Italiaanse man die hier op een uurtje afstand wonen.
Zij staken ook meteen de handen uit de mouwen, terwijl ik zorgde voor een goed gevulde pranzo. Een dag van hard werken, gezelligheid en veel voldoening en na afloop bij mij een beetje spierpijn.
Er viel eergisteren in de namiddag alsnog een bui. Eerst een paar rustige spatjes waar we eigenlijk geen aandacht aan besteedden. Als voorzorg haalde ik wel de was binnen. Heel kort daarna leek het wel een tropische regenbui, het uitzicht werd grijs en het dal trok helemaal dicht. Enfin, wij naar binnen natuurlijk. Een half uur later scheen de zon weer. En dan ben ik me toch een partij gelukkig met dit uitzicht.
Op het vrijwel hetzelfde plekje zat ik gisteren appeltjes te schillen voor een applecrumble. We hebben de tafel wat verschoven zodat ik optimaal van de zon en haar warmte kon genieten.
Twee uur later ziet het er dan zo uit. Zon gaat langzaam onder en alleen de heuvelflank aan de overkant kan zich nog koesteren in wat warmte. De avonden worden fris maar dat zie je niet op de foto. Ons uitzicht vanuit de keuken verandert en blijft gelijk en verveelt me geen moment.
Wonen in Caldese (Italië) 