Sientje

Schrijfwedstrijd in Delft, voorjaar 2012: Deze foto is gemaakt in 1906 te Zwolle. Verzin het verhaal erbij.

Ik zond onderstaande bijdrage in en won er de eerste prijs mee. .

 

 

Zoeterwoude , 2 februari 1970

Waarde broer Dirk,

Bij de verhuizing kwam ik deze foto tegen. Ach, wat keek ik nog vol verwachting het leven in. Zestien was ik. En nu zesentachtig, waar blijft de tijd? Zes weken geleden verhuisde ik van het grote huis in Voorburg naar een kamer bij mijn dochter Paulien en haar man Frits. De kinderen vonden het niet meer verantwoord zoals ik daar alleen in dat grote huis woonde. Natuurlijk hebben ze, op mijn verzoek, nog gezocht naar een bejaardenhuis maar ze vonden niets geschikt. Gelukkig maar. Nu zit ik hier prinsheerlijk in een ruime kamer met uitzicht op de tuin. Er is zelfs een kleine aangrenzende slaapkamer, waar ik ooit mijn laatste adem hoop uit te blazen en niet in zo’n akelig ziekenhuis terecht hoef te komen.

Die tuin doet me dagelijks denken aan het boerenerf waarop wij opgroeiden. Ach Dirk, wat hadden wij in ons grote gezin een heerlijke jeugd daar op het platteland. Het fijnste vond ik als ik mocht helpen met koeien melken. Wij, de meisjes, hadden aan de dagelijkse hulp bij moeder in de keuken en wat kleine karweitjes in de stallen, een lichte taak vergeleken bij wat jullie jongens allemaal moesten doen. Achteraf gezien was het toch wel sappelen op de boerderij. De varkens voeren en eieren rapen deed ik ook graag. Maar jullie waren echt altijd bezig met  ploegen, spitten, zaaien en oogsten. Vader was voortdurend bezorgd dat er een oogst zou mislukken. En of de prijs van de melk wel hoog genoeg was. Het was een dagelijks gevecht om voldoende geld binnen te krijgen om alle monden te voeden. Toen ik wat ouder werd, zeg twaalf jaar, voelde ik de spanningen, die dat met zich meebracht, heel goed.

Al jong had ik voor me zelf besloten geen boerin te worden. Dus moest ik een jongen zien te vinden die geen boer was. Toen deze foto werd gemaakt, had ik Lodewijk net ontmoet. Hij was achttien en had een tweejarige opleiding achter de rug als graficus. Voor een stage moest hij nog een jaar naar Duitsland. Onze verkering was nog een beetje geheim, al wisten jij en de andere broers me vaak te pesten met mijn stadse vrijer. Die foto nam hij mee naar Duitsland en de rest van onze geschiedenis ken je wel.

De laatste dagen heb ik vaak naar die foto zitten kijken. Ik was zestien, verliefd en opgetogen. Vóór mij lag een andere wereld in het verschiet, dat wist ik zeker. Geen armoede maar een mooie zaak waar mijn Lodewijk zijn vak kon uitoefenen. Genoeg geld om ons gezin te voeden en een mooi huis. Dat waren mijn dromen en als ik nu terugkijk is bijna alles uitgekomen.

Het werd Den Haag waar we in de binnenstad een stempel- en grafeerinrichting begonnen. We kregen ook dat gedroomde gezin van elf gezonde kinderen en ik had  maar één miskraam.  De eerste jaren woonden we boven de zaak, veel later konden we een prachtig huis in Voorburg kopen. Alleen gooiden de crisisjaren wel roet in het eten en was ook bij ons in het deftige Den Haag, zoals jullie het altijd plagerig zijn blijven noemen, sappelen.

Een zorgeloos leven heeft niemand en ook wij ontkwamen er niet aan, De oorlog was een afschuwelijke tijd. Vooral onze zonen werden vreselijk kwaad als Lodewijk iets positiefs zei over Duitsland. Begrijp me niet verkeerd, Lo zag ook niets in de bezetting maar hij was altijd bereid wat nuancering aan te brengen als het over die rotmoffen ging. En dat leverde bij de zes jongens van ons vaak heftige reacties op, waar ik dan weer sussend tussenbeiden moest komen. Uiteindelijk werden er voor het verzet stempels vervalst in de zaak. Drie van onze jongens werden verraden en zaten tot aan de bevrijding in concentratiekamp Vught. Dat was in de hongerwinter, toen de andere drie jongere knullen naar Zwolle waren gelopen om bij jullie te eten in ruil voor werk. Ik ben jou en Aaf nog altijd heel dankbaar voor de gastvrijheid in die dagen. In Voorburg moesten wij de dochters en schoondochters door die donkere periode zien te loodsen. Dat is uiteindelijk gelukt maar vraag niet hoe. Wat een zegen dat ik van al die verschrikkingen op mijn zestiende nog geen weet had. We hebben de oorlog allemaal overleefd en dat is echt het grootste geluk in mijn leven geweest. Het heeft er lange tijd naar uit gezien dat we grote offers moesten brengen.

De jaren daarna is het alleen maar beter gegaan. Het bleef hard werken en die arme Lodewijk, met zijn zwakke gestel, overleed op zijn zevenenzestigste. Veel te jong natuurlijk en hij heeft te kort kunnen genieten van de kleinkinderen en een goede oude dag. Want die heb ik inmiddels wel, Dirk.

Ook jij verloor je liefhebbende vrouw en wij samen zijn de enigen uit ons grote gezin die nog leven. Ik kijk met oprechte dankbaarheid terug op mijn leven tussen Zwolle en Zoeterwoude.

Als je zin hebt, schrijf me dan terug en wil je de foto dan ook retourneren? Ik mijmer er graag een beetje op los. Ik heb nog dozen vol met leuke kiekjes, die ik deze dagen allemaal door mijn handen laat gaan. Maar deze foto, waar het leven nog als een onbeschreven blad voor me lag, is me heel dierbaar.

Waarde Dirk, dit was een brief recht uit het hart. Ik zie bij het overlezen dat ik je nog niet eens gevraagd heb hoe het met jou gaat. Vergeef me, dit oude mens vergeet wel vaker wat de laatste tijd. Het ga je goed en ik hoop op een antwoordbrief van jouw kant.

Hartelijke groeten van je zuster

Sientje

Broer Dirk schreef Sientje per omgaande een brief vol met zijn herinneringen terug. Op 2 juli 1970 overleed ze in het kleine slaapkamertje met uitzicht op de tuin.